*پرواز روح*

عظمت شب قدر ا قتضا مي کند که از خدا بهترين چيز را طلب کنيم، پيامبر اکرم (ص) در جواب کسي که سوال کرد: «ان انا ادرکت ليله القدر فما اسال ربي؟» آن حضرت فرمود: «العافيه»[1] اگر شب قدر را درک کردم از خدا چه چيزي طلب کنم؟ حضرت  فرمودند عافيت(دين و دنيا و آخرت) .

و از حضرت موسي (ع) نقل شده که به خدا عرضه داشت: خدايا! نزديکي به تو را مي خواهم.

خدا فرمود: نزديکي به من، براي کسي است که شب قدر را بيدار بماند. 

حضرت موسي (ع) گفت: خدايا! رحمت تو را مي خواهم.

خدا فرمود: رحمت من، براي کسي است که شب قدر را بر بينوايان ترحم کند. 

حضرت موسي (ع) گفت: خدايا! عبور از صراط را مي خواهم.   

خدا فرمود: آن، براي کسي است که در شب قدر، صدقه اي بدهد. 

حضرت موسي (ع) گفت: خدايا! درختان و ميوه هاي بهشتي مي خواهم.

خدا فرمود: آن، براي کسي است که در شب قدر، تسبيح گويد.حضرت موسي (ع) گفت: خدايا! رهايي از آتش را مي خواهم. 

خدا فرمود: آن، براي کسي است که در شب قدر، آمرزش بخواهد و استغفار کند.

حضرت موسي (ع) گفت: خدايا! خرسندي تو را مي خواهم. 

خدا فرمود: خرسندي من، براي کسي است که در شب قدر، دو رکعت نماز بگذارد. [2]

 1-  مستدرک الوسائل، ج7، ص458     

2-  بحار الانوار، ج 98،  ص145، ح3. 

يله القدر شب نزول کاملترين کتاب آسماني يعني قرآن است پس بايد آن شب را احياء نمود تا از فيض و برکات معنوي و بي حد و حصر نزول کلام خدا بر آسمان دنيا برخوردار شويم و آن را بر سر نهيم و زير سايه قرآن با توسل به ائمه (س) از خدا طلب آمرزش و مغفرت نموده و آيات نورا ني آن را دا ئما در انديشه و فکر خود داشته و در آن شب عزيز با حا لت خضوع و خشوع تصميم بگيريم دستورات عاليه آن را واقعا در زندگاني با تمام روح و روان خود عملا پياده کنيم.                                                                                                                                                                            

شب قدر؛ شبي است که گفته شده عبادت در آن شب اگر خالصانه باشد برابر است با بيش از سي هزار شب.                                                                                                                                   

شب قدر؛ شبي است که اگر بيدار بمانيم طاعتي افزون تر از شب هاي ديگر بنماييم،  و در آن هنگام فرشتگان فوج فوج تا صبح بر مومنين و مومنات در حال عبادت سلام و درود و رحمت مي فرستند و خود شاهد و ناظر رکوع و سجود متواضعانه اشرف مخلوقات هستند تا بدينوسيله اشرفيت و خليفه ا.هي انسان بر فرشتگان تفسير گردد و رمز سجده ملائک در برابر آدم را بيابند.         

شب قدر؛ شبي است که آدمي راه طولاني سيرالي ا. را يک شبه طي مي نمايد و در اين شب آدمي بهتر مي تواند به تهذيب نفس بپردازد چرا که در اين شب شياطين در اسارتند وانسانها از شر وسوسه هاي او تا صبح در امانند مگر اينکه انسان  خود   نعوذ با ا. با اعمال نا شايست درآن شب بند از پاي شيطان باز نهد.                                                                                                        

شب قدر؛ شبي است که مقدرات يکساله هر انسان و سرنوشت همه موجودات جهان در آن رقم زده مي شود.                                                                                                                                

شب قدر؛ شبي است که حضرت مهدي(عج) مقدرات يکساله هر انساني را به امضاء مي رساند وشب شناخت آن انسان عظيم الشان، «امام عصر» است وشب قدر انسان کامل است.                         

شب قدر؛ شبي است که ليله الاسراء ومعراج رسول ا. در آن واقع شده است.                                                                                                                                                                               

شب قدر؛ شبي است که اگر نبود ونيامده بود شب تيره، بد بختي انسان به پايان نمي رسيد و بامداد ،  نيک بختي او طلوع نمي کرد، و از بند اسارت ا قويا و استعمار گران آزاد نمي گشت. 

حال با اين فضيلت ها آيا شايسته است که انسان مسلمان خود را از برکات و فيوضات چنين شبي محروم سازد! لذا بر هر مسلمان پاس داشت واحياءاين شب ضروري مي نمايد.    

  در اينکه چرا اين شب را شب قدر ناميده اند مفسران قرآن کريم با کمک از خود قرآن و استمداد از احاديث معصومين مطا لب و دلايل زيادي آورده اند که مهمترين آنها بدين شرح است: 

 1- شب قدر يعني شب بزرگ و با عظمت و چون اين شب، شب شريفي است به آن شب قدر مي گويند؛ يعني شبي که صاحب قدر و منزلت و شرافت است. از لحاظ لغوي نيز، در قرآن کريم « قدر» به معناي منزلت و بزرگي خداوند عالم آمده است و مي خوانيم: «ما قدروا. حقّ قدره»[1]. يعني آنان عظمت خداوند را نشناختند. همچنين، رمز  بزرگي و عظمت شب قدر در خود سوره قدر، نيز  بيان گرديده و مي فرمايد: «شب قدر، از هزار ماه بهتر است.»

2- چون در اين شب، فرشتگان بسياري به زمين مي آيند زمين تنگ مي گردد، لذا آن را شب قدر ناميدند، زيرا« قدر» به معناي «ضيق و تنگي» نيز مي باشد. 

3- يکي ديگر از معاني «قدر»، «تقدير و سرنوشت» است و در اين شب، امور بندگان تا سال آينده مقدّر مي گردد. تفسير برهان از امام باقر (ع) روايت مي کند که: «در شب قدر، هر امري از امور بندگان تا شب قدر سال آينده معين مي گردد، از خير و شر، طاعت و معصيت، ولادت و مرگ و روزي موجودات و هرآنچه در آن سال مقدّر گشته حتمي است و خداوند را در آن مشيت است».    

4- علت ديگر اين نامگذاري اين است که قرآن با قدر و منزلت بر پيامبر والا قدر و براي امت با قدر و ارزش، به واسطه ملکي صاحب قدر نازل گرديده است.

5 - گاه نيز گفته اند: شبي است که مقدر گرديده تا قرآن در آن نازل شود.  6- يا از آن رو که هرکس اين شب را زنده بدارد و احياء نگهدارد صاحب قدر و منزلت مي گردد، به ليله القدر معروف شده است.

  1-  حج/22.  

بدون ترديد شب قدر از شب هاي با عظمت و با اهميت سال است و دليل فضيلت اين شب بر ساير شب ها به اعتبار اموري است که در اين شب محقق مي گردد وگرنه اجزاي زمان يا مکان، درجه و رتبه وجودي شان يکي است و بين آنها تفاوتي وجود ندارد. در روايتي از پيامبر اسلام (ص) نقل شده است که فرمودند: هرکس شب قدر را احياء دارد و مومن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد تمامي گناهانش آمرزيده مي شود[1]. و در روايتي ديگر امام صادق (ع) فرمودند: شماره ماههاي سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماهها، ماه رمضان است و قلب ماه رمضان،  شب قدر  

1-منهج الصادقين تفسير سوره قدر.                                     

انا انزلناه في ليله القدر«1» و ما ادريک ما ليله القدر«2»  ليله القدر خير من الف شهر«3» تنزل الملائکه والروح فيها باذن ربّهم من کل امر «4» سلام هي حتي مطلع الفجر«5»     ما اين قرآن عظيم الشأن را در شب قدر نازل کرديم «1» و چه تو را به عظمت اين شب قدر آگاه تواند کرد «2» شب قدر از هزار ماه بهتر و والاتر است «3» در اين شب فرشتگان و روح به اذن خدا از هر فرمان نازل گردند «4» اين شب تا صبحگاه، رحمت و تهنيت است «5» از آيات و روايات چنين استفاده مي شود که شب قدر از نخستين هنگام آفرينش جهان بوده و در امّت هاي پيشين از زمان حضرت آدم (ع) و هر يک از پيامبران بعد از او، شبي به نام شب قدر وجود داشته است.[1]    چنان که ماه رمضان در هريک از امّت هاي پيشين بوده است و اين شب با عظمت تا آخر دنيا خواهد بود.  اگرچه برخي از برادران اهل سنّت گمان کرده اند که شب قدر در زمان حيات رسول اکرم (ص) بوده و پس از آن نيست اما اين قول ضعيف است. زيرا در بعضي تفاسير روايت شده که ابوذر غفاري فرموده است: به پيامبر اکرم (ص) گفتم آيا شب قدر در زمان انبياء است که امر بر آنان نازل مي شود و هنگامي که چشم از جهان بربستند، ديگر مرتفع مي گردد؟ حضرت فرمودند: خير، شب قدر تا روز قيامت وجود دارد[2].                                                                                                                                                   

1-  تفسير قرآن، شهيد مطهري، ص254.                2-  مجمع البيان ،ج10، ص518.                                                                                                                                                                                                    

در آيين اختتاميه اين همايش مسئولان پنج پنل علمي - تخصصي که عصر روز همايش با عنوان‌هاي «ظاهر و باطن، محکم و متشابه»، «اصول، مباني و قواعد و تفسير»، «اعجاز قرآن»، «جمع قرآن و قرائات» و «تحريف ناپذيري قرآن» با حضور استادان و پژوهشگران علوم قرآني در اين همايش برگزار شده بود، گزارشي از مقاله‌هاي ارائه شده در پنل‌هاي مذکور ارائه دادند.

مرجعيت شيعه هميشه براي مساله قرآن اهميت ويژه‌اي قائل است

مسئول پنل علمي - تخصصي اعجاز قرآن همايش مذکور، ضمن ارائه گزارشي از اين پنل در رابطه با جمع‌بندي کلي مقالات ارائه شده در اين پنل‌ها گفت: اين همايش نشان داد که پيوند حوزه و مرجعيت با قرآن کريم محکم بوده و از قديم وجود داشته و مرجعيت شيعه هميشه براي مساله قرآن اهميت ويژه‌اي قائل بوده است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمين محمدعلي رضايي اصفهاني، از مرحوم آيت‌الله فاضل لنکراني به‌عنوان يکي از پيشگامان علوم قرآني شيعه در قم ياد کرد و گفت: کار مهم اين مرجع تقليد اين بوده که در زمينه علوم قرآني به‌صورت نظام‌مند، مستدل و محکم مطالب را ارائه داده‌اند که اين مي‌تواند الگويي براي رشته‌هاي قرآني در حال حاضر باشد.

وي با اشاره به ارسال 350 مقاله به اين همايش و استقبال پژوهشگران غيرايراني به‌ويژه در جامعه المصطفي العالميه از اين همايش گفت: پنج مجله علمي - پژوهشي براي اين همايش ويژه‌نامه منتشر کردند که اين امر بيانگر اهميت اين موضوع است.

اين استاد حوزه علميه قم خاطرنشان کرد: مرحوم آيت‌الله فاضل لنکراني کتاب «المدخل في التفسير» را 50 سال قبل نگاشته که از نظر روشي بسيار منظم و دقيق بوده است.

در پايان اين همايش از محمدصادق يوسفي مقدم، عليرضا محمدي فرد، سيد حسين موسوي فرد، محمدصادق روحاني، محمدتقي احمدي پرتو، محمدعيسي ندافي، سيد مهدي احمدي نيک، محمدرضا خاني، سيده طاهره حسيني، زهرا خباز نياسري، ثمانه وفايي و صديقه نيک طبع به‌عنوان صاحبان مقالات برتر اين همايش تجليل و تقدير شد.

آيين اختتاميه اين همايش با حضور آيت‌الله عليرضا اعرافي مدير حوزه‌هاي علميه، آيت‌الله محمدجواد فاضل لنکراني رئيس مرکز فقهي ائمه اطهار(ع)، حجت‌الاسلام‌والمسلمين علي عباسي رئيس جامعه المصطفي العالميه، فضلا، استادان، پژوهشگران و طلاب حوزه علميه، محققان علوم قرآني و جمعي از مسئولان استان قم برگزار شد. 

در صبح امروز در همايش مذکور از 12 جلد کتاب رونمايي شد و قرائت پيام آيت‌الله ناصر مکارم شيرازي از مراجع تقليد، سخنراني آيات رضا استادي و محمدجواد فاضل لنکراني از استادان برجسته حوزه علميه و ارائه چند مقاله برتر از ديگر برنامه‌هاي افتتاحيه اين همايش بود.

در حاشيه اين همايش، نمايشگاه کتابي از آثار علمي مرحوم آيت‌الله محمد فاضل لنکراني از مراجع فقيد جهان تشيع و نيز آثار مرکز فقهي ائمه اطهار(ع) در معرض ديد عموم قرارگرفته بود.   

مرحوم آيت‌الله محمد فاضل لنکراني از مراجع فقيد شيعه در سال 1310 هجري شمسي در قم ديده به جهان گشود، وي بعد از انقلاب مشغول تدريس در حوزه علميه قم شد و پس از ارتحال آيت‌الله اراکي يکي از هفت مرجع تقليد معرفي‌شده از سوي جامعه مدرسين حوزه علميه قم بود.

اين عالم رباني در 26 خردادماه 1386 هجري شمسي دعوت حق را لبيک گفت و در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) در شهر مقدس قم به خاک سپرده شد.